Wanneer we de meest recente resultaten van de Werkbaarheidsmonitor bekijken, kunnen we maar één conclusie trekken: er is werk aan de winkel. Werkbaar werk, om precies te zijn.
Wat is werkbaar werk?
Werkbaar werk is werk dat motiverend is, voldoende leerkansen biedt, geen overmatige stress oplevert en een evenwichtige werk-privé balans mogelijk maakt. Volgens de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) liggen er vier indicatoren aan de basis van werkbaar werk, namelijk werkstress, motivatie, leermogelijkheden en werk-privé balans. Hoe het met deze factoren gesteld is, lees je in deze blog.
Hoe werkbaar is ons werk?
Om de evolutie van de Vlaamse werkbaarheid te monitoren, peilt de SERV sinds 2004 elke drie jaar naar de werkbaarheidsgraad op de Vlaamse arbeidsmarkt. Volgens de recente cijfers uit 2019 heeft slechts een kleine helft (49,6%) van de Vlaamse werknemers een werkbare job.
Tussen 2004 en 2013 steeg de werkbaarheidsgraad voor werknemers van 52,3% naar 54,6%. In 2016 merkten we echter een daling tot 51% die zich gedurende de laatste jaren voortzet naar 49,6%. De geboekte vooruitgang begin jaren 2000 gaat dus verloren en de kloof tussen de werkelijke en geambieerde werkbaarheidsgraad (uit het Pact 2020) wordt dus alleen maar groter.
De voornaamste reden voor deze daling in werkbaarheid is het toenemende aantal werkstressklachten. Uit de peiling blijkt dat 840.000 Vlaamse werknemers met psychische vermoeidheidsproblemen kampt, waarvan 13,6% in een acuut problematische situatie zit. Vooral de sectoren onderwijs, zorg en welzijn en voeding zitten tegen een burn-out aan.
Ook de andere werkbaarheidsindicatoren zoals motivatie en werk-privé balans doen het minder goed dan voorgaande jaren. Enkel onze leermogelijkheden gaan erop vooruit.
Waarom neemt de werkstress toe?
Er liggen verschillende oorzaken aan de basis van de toegenomen werkstress:
- Een hogere werkdruk door personeelstekorten op de werkvloer.
- Een hogere emotionele druk door de toenemende assertiviteit (en agressiviteit) van klanten, patiënten, leerlingen,…
- Een grotere nood aan flexibiliteit door de continue veranderingen in businessmodellen en werkmethoden.
- Een grotere nood aan mentale veerkracht door de continue stroom aan informatie en prikkels van allerlei digitale toestellen in de bedrijfscontext en de privésfeer.
Wat kunnen we eraan doen?
Volgens Danny Van Assche, ondervoorzitter van de SERV, zijn sinds het voorjaar van 2019 verschillende acties uit het Actieplan werkbaar werk tussen sociale partners en de Vlaamse Regering gestart. “Werkbaar werk blijft de komende tijd een prioriteit voor de sociale partners. Als we willen dat mensen langer werken, dan zijn werkbare jobs essentieel.”, aldus Van Assche.
Bedrijven uit de profitsector kunnen werkbaarheidscheques of een verhoging van de kmo-portefeuille aanvragen om de werkbaarheid te scannen en een plan op te stellen om de jobkwaliteit te verbeteren. De SERV investeerde bovendien sterk in de vernieuwde website, waarop bezoekers alle informatie, tools en voorbeelden over werkbaar werk terugvinden. Nieuw zijn de train-de-trainer-topics die vormingsmedewerkers en intermediairs ondersteunen om werkbaar werk in bedrijven en organisaties aan te kaarten. Tot slot vragen de sociale partners de Vlaamse Regering verder in te zetten op werkbaar werk.
Ann Vermorgen, lid van het dagelijks bestuur SERV: “Gezien de hoge werkstressklachten in zorg en welzijn vragen de sociale partners een uitbreiding van de werkbaarheidscheques naar de non-profitsector. Verder zouden werkbaarheidscheques niet alleen voor scans maar ook voor effectieve werkbaarheidsacties moeten kunnen dienen. We zijn hierover in gesprek met de minister van Werk.”
Hoe kunnen wij u helpen?
UQ werd door de Vlaamse Overheid erkend als geregistreerd dienstverlener voor acties rond werkbaar werk. Bij UQ weten we maar al te goed dat werken vanuit talent, motivatie, werkwaarden, teamrollen en (digitale) vaardigheden tot een succesvolle en langdurige loopbaan leidt.
Interesse in de manier waarop wij de werkbaarheid van uw organisatie kunnen meten en optimaliseren?